Gluten içeren besinler
Gluten Hassasiyeti & Gluten İçeren Besinler
Gluten; buğday, arpa, yulaf ve çavdar olmak üzere tahıllarda bulunan bir proteindir. Ekmeğin gözenekli yapısından sorumludur. Mayalanmasını ve kabarmasını sağlar.
Gluten hassasiyeti (gluten intoleransı) belirtileri,
- İshal
- Karın ağrısı
- Hazımsızlık
- Mide bulantısı
- Kusma
- Dışkının kıvam ve renginin sağlıksız olması
- Kronik yorgunluk
- Geçmeyen boğaz ağrısı olarak sıralanabilir.
Gluten hassasiyetinin tanısnın geç konulması kişide kilo alımı, demir eksikliği veya kronik sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir.
Gluten hassasiyeti ve çölyak hastalığı birbiriyle karıştırılmamalıdır. Çölyak, genetik ve kronik bir hastalıktır. Gluten hassasiyeti ise ilerleyen yaşlarda kendini gösterebilir. Gluten hassasiyetinde vücut gluteni kolayca sindiremediği için gaz, hazımsızlık gibi problemler yaşanırken; çölyak hastalarında gluteni sindiremez ve gluten tüketimi ince bağırsakta tahribata neden olarak ileriki dönemlerde ciddi problemlere yol açabilir. Gluten hassasiyetinde, gluten diyetten çıkarıldığında hem sağlık problemlerinde iyileşme görülür hem de bağırsak duvarı kendini onarmaya başlar.
Gluten hassasiyetinde, diyetisyen eşliğinde eliminasyon diyeti uygulanarak gluten içeren besinler diyetten çıkarılmaldır. Glutensiz diyet sırasında semptomların azalması veya tamamen ortadan kalkmasının yanı sıra gluten içeren besinlerin tekrardan eklendiği aşamada semptomların yeniden görülmesi gluten hassasiyetine karşı önemli bir tanı kriteridir. Semptomlar tekrardan görülüyorsa beslenmeden tamamen glutenin çıkarılması gerekmektedir.
BESİN GRUPLARI | GÜVENLİ | RİSKLİ | YASAK |
TAHILLAR | Pirinç Karabuğday Mısır Darı Teff Kinoa Keten tohumu Chia tohumu Keten bitkisi Nişasta Pirinç unu Patates unu Glutensiz un ile yapılmış ekmek ve türevleri | Paketli patates cipsleri Şişirilmiş pirinç | Buğday Arpa Yulaf Çavdar Kepek Bulgur İrmik Makarna Kuskus Erişte Şehriye Kraker Bisküvi Pasta Simir Poğaça Çörek Dondurma Külahı |
ET, TAVUK VE BALIK | Hepsi | Konserve et Dilimlenmiş sosis ve soğuk etler Salam Et ve balık bazlı soslar Önceden pişirilmiş hazır gıdalar
| Ekmek eklenmiş köfte Bulgurlu kıyma Un ile kızartılmış balık veya et |
SÜT ÜRÜNLERİ | Hepsi | Süt bazlı içecekler Hazır meyveli yoğurt Dilim peynir Krem şanti Sürülebilir eritilmiş peynir Rokfor gibi küf derili peynir | Krema Kaymak Tahıl ve ürünlerini içeren yoğurtlar Buğday unu eklenmiş sütlü tatlılar Bulgur eklenmiş yoğurtlu veya sütlü çorbalar |
KURUBAKLAGİLLER | Hepsi | Hiçbiri | Hiçbiri |
YAĞ VE ÇEŞNİLER | Fındık, fıstık, ceviz gibi işlenmemiş kabuklu yemişler Tereyağı Bitkisel yağlar Margarin Sirke Tuz Salamura turşu Domates suyu Ev salçası | Hazır soslar Bulyon Ot ve baharat karışımları Kabartma tozu Et suyu karışımları | Hazır salça Ketçap gibi hazır soslar Hazır ve karışık çeşniler
|
SEBZELER | Hepsi | Koruyucu içeren sebze bazlı yemekler | Un ve türevleri ile hazırlanan sebzeler |
MEYVELER | Hepsi | Şekerle kaplanmış meyveler | Un ve türevleri ile tüketilen taze veya kuru meyveler |
İÇECEKLER | Süt Ayran Kahve Çay Ihlamur Adaçayı Limonata Gazlı içecek | Poşet çaylar (etiket okunmalı) | Malt, malt aroması içeren bira, votka gibi içecekler Kremalı kahveler Boza
|